حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعطاء‌الله ارکیان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» با بیان این که استاد شهید مطهری باب جدیدی را پیش روی مطالعات اسلامی گشودند، اظهار داشت: شهید مطهری یکی از تئوریسن‌های انقلاب و تفکر انقلابی است و می‌توان ایشان را یکی از تاثیرگذار‌ترین شخصیت‌های فکری در ایران و جهان دانست.

وی ادامه داد: او توانست در سایه نبوغ و تقوی به لایه‌های عمیق تفکر ناب اسلامی و اندیشه دینی دست یابد و با درک صحیح از مبانی و مبادی اسلام و تشیع، به نیازهای فکری زمانه پاسخ داده و مسایل پیچیده را حل و فصل نمایند.

این پژوهشگر حوزوی افزود: رفع نیازهای فکری و سیراب کردن تشنگان معارف اصیل و حقیقت، یک بخش از فعالیت ایشان بود. از سوی دیگر ایشان از مرزهای تفکر اسلامی به صورت جدی دفاع نموده و در مسیر دینداری، تفکرات انحرافی را رسوا کرده و اجازه ندادند تفکرات انحرافی در لباس و قالب تفکرات دینی در جامعه وارد شود.

وی ادامه داد: مبارزات شهید مطهری با افکار انحرافی، محدود به حوزه خاصی نبود. ایشان همان‌طور که با تحجر دینی و التقاطی‌ها مبارزه کردند، با تفکرات نوظهور انحرافی غربی نیز به مبارزه برخواستند.  تفکراتی نظیر سوسیالیسم، لیبرالیسم و... که همه این تفکرات با پراکندگی که در مبانی و مبادی داشتند ولی خواه یا ناخواه تفکر دینی را هدف قرار داده بودند.

استاد حوزه علمیه تهران  ادامه داد: شهید مطهری افکار انقلابی امام خميني(ره) و افکار احیاء تفکر فلسفی‌- عرفانی علامه طباطبایی را بسط و نشر دادند و در این مسیر نیز جان خود را فدا کردند. ایشان در احیاء تفکر فلسفی در فضای حوزه نیز در کنار استاد خود علامه طباطبایی بودند. جنبه دیگر شخصیت ایشان، فهم دقیق مسائل بود. مثلا به ماهیت افکار مارکسیستی و کمونیستی نیز واقف بودند و از این نظر بود که ایشان در جواب به شبهات، بی نظیر بودند.

وي با بيان اين كه شهيد مطهري داراي ابتکارات خاصي در حوزه فكر و اندیشه بود، اظهار داشت: همه این خصوصیات باعث شدند تا استادِ شهید را شخصیت اصیل اسلامی بشناسیم. و اين كه امام(ره) همه‌ي آثار استاد مطهری را برای شکل گیری تفکر دینی جوانان انقلابی مفید و لازم می‌دانستند، نشانگر اصالت و خلوص آثار علمی شهید مطهری است که ریشه در غورِ ژرف ایشان در اقیانوس بی‌انتهای تعالیم ناب و مترقی اسلامی دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین اركيان با بيان اين كه آثار شهید مطهری گواه بر تعمق خاص ایشان بر مکاتب و نحله‌های فکری است، تصريح كرد: عموماً قبل از سال پنجاه، تفکر خاصی در ایران رایج نبوده و بعد از سال پنجاه، کشور بستر مهیایی برای همه تفکرات بود. علت استقبال افکار عمومی از افکار غربی در دهه پنجاه، همین بود. مکاتب اخلاقی، مکاتب فکری و حتی مکاتب اقتصادی در قالب ایسم‌ها در آن زمان بر سر زبان ها بود. در چنین شرایطی لازم بود ماهیت این افکارها و جریانات تبیین و نقد بشود تا مردم در دام آن ها گرفتار نشوند. شهید مطهری با دقت عقلی که داشتند، با مطالعه و فهم دقیق جریانات و نحله‌های فکری به تبیین ماهیت آن‌ها پرداخته و آن‌ها را مورد نقد قرار دادند و از این جهت خدمت شایانی به تفکر اسلامی کردند.

استاد حوزه علميه تهران افزود: یکی ازخصوصیات مرحوم شهید مطهری همین است که ایشان منابع علمی مربوط به متفکران اروپایی و غیر مسلمان را نیز بیشتر از طریق ترجمه‌ها مورد مطالعه قرار داده است. با مراجعه به مباحث، آرا، کتاب و منابع مربوط به شهید مطهری واقف می‌شویم که ایشان حساسیت لازم جهت شناخت دقیق افکار دیگران را داشته و علاوه بر این بر نظریات، دیدگاه‌ها و ایده‌های گوناگون مسلط بوده‌اند روی این حساب ایشان توانستند نظر خود را طوری بیان کند که هم نقاط قوت لازم را داشته و نقاط ضعف سایر نظریه‌ها را نداشته باشد، این خصوصیت در مرحوم شهید مطهری اتفاق افتاده است.

وي با اشاره به اين كه شهيد مطهري برای موضوع تحول علوم انسانی نظرات دقيق و جامعي داشت، گفت: یکی از پرچمداران تحول علوم انسانی، شهید مطهری بودند. ایشان ضمن تعصبی که به دین و اسلام داشتند، ولی با این حال فردی آزاد اندیش و مبتکر بودند.

حجت الاسلام والمسلمین ارکیان با بيان اين كه شهید مطهری فرزند انقلابی امام(ره) بودند، عنوان داشت: انقلاب اسلامی، منحصر در انقلاب فرهنگی در جامعه نبود بلكه می تواند انقلاب علمی در مراکز آموزشی هم باشد. به خاطر همین مسائل، برخی دست به تحول نظام علوم اسلامی زدند تا شالوده تفکرات فرزندان این مرز و بوم، بر پایه تعالیم اسلامی باشد.

وي افزود: شهید مطهری در زمینه تحول علوم انساني دو کار بسيار مهم انجام دادند؛ یکی اثبات ضعف و ناکارآمدی علوم انسانی غربی و سکولار در شناخت و حل مسایل انسانی اعم از فردی و اجتماعی. و دیگری استفاده از فکر ناب اسلامی به مثابه یک سیستم فکری پویا برای عبور دادن انسان از گردنه‌های مسیر پرپیچ و خم زندگی فردی و اجتماعی و رساندن او به آرامش فکری. از این رو، ما امروز همچنان در بسیاری از مراحل ساخت علوم انسانی اسلامی و تکامل بخشی به آن، خود را مرهون تفکرات ژرف استاد می‌دانیم و ایشان را از پرچمداران اصلی جبهه روشنفکری انقلاب اسلامی قلمداد می‌کنیم که متفکران انقلابی را در مبارزه فکری که شدت و پیچیدگی آن در این دوران بر کسی پوشیده نیست، یاری می‌دهد.

استاد حوزه علمیه تهران، تربیت اندیشمندانی مانند شهید مطهری را ضرورتي راهبردي دانست و گفت: آنچه که مسلم است این که تلاش و پشتکار و معنویت دو بال رسیدن به قله‌های معرفت هستند. قرآن می‌فرماید «الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا». در مراکز علمی ما نباید بُعد معنوی و روحانی کمتر مورد توجه واقع شود.

حجت الاسلام والمسلمین ارکیان در پایان افزود: علم، بدون معنویت حاصل شدنی نیست. علوم حصولی هم بدون معنویت سمّ است و خطرناک. در فضای آماده انقلاب اسلامی، بستر برای رشد و تربیت نخبگانی نظیر شهید مطهری بسیار فراهم است. آیت‌الله محمد حسین طهرانی، از شاگردان علامه طباطبایی می فرماید «شهید مطهری عمری به دنبال علم رفتند و سرانجام دانستند که جز در وادی معنویت، نمی توان به مقامات علمی و والا دست یافت».

انتهای پیام 42/313